علوم اعصاب
علوم وابسته ی به مغز به دنبال این موضوع هستند تا دریابند که فعالیت نرون ها چگونه است؟ افکار چگونه پدید می آیند و رفتار چگونه شکل میگیرد؟ چه چیزی سبب میشود ما به عنوان یک انسان بتوانیم بشنویم، ببینیم، احساس کنیم، رفتار کنیم؟ چه چیزی سبب خشم، عشق، نفرت و یا بیماریهای روانی میشود؟ اساس حافظه چیست؟ چگونه تصمیم می گیریم؟ چگونه روی یک موضوع تمرکز میکنیم؟ و بسیاری از سوالات دیگر. کار روی سیستمهای عصبی از پیچیدگی بالایی برخوردار است؛ با این حال بعضی از حوزه های دانشی پیشرفت های فراوانی داشته اند. این پیشرفتها پایه های علوم اعصاب مدرن را تشکیل می دهند و توانسته اند روی حوزه های بالینی نیز تاثیر داشته باشند. روش شناسی که بر اساس آن چنین داده هایی بدست می آید هم مشاهده است و هم روش های آزمایشی. اما یکی از مهمترین پایه های روش شناسی ملاحظات دقیق روی داده هایی است که از سیستم عصبی بدست می آید. قبل از آنکه به خدمات درمان تکنولوژیک در مرکز مشاوره و رواشناختی تداوی بپردازیم، توضیحی کوتاه از اهمیت علوم اعصاب برای آشنائی بیشتر شما ارائه میکنیم.
اهمیت علوم اعصاب
علوم اعصاب (neuroscience) روی بسیاری از عملکردهای انسانی تاثیر دارد، و به درک بهتر ما از طیف وسیعی از شرایط معمول زندگی بشری کمک میکند. برای مثال: سندرم داون، اختلالات طیف اوتیسم، بیش فعالی، اعتیاد، اسکیزوفرنی، پارکینسون، تومورهای مغزی، صرع، اثرات سکته ی مغزی (مثل از دست دادن قدرت تکلم)، اختلالات سیستم ایمنی مثل MS و ... فهم بیشتر از عوامل عصب شناسی میتواند به توسعهی داروها و دیگر راهکارها به منظور معالجه و پیشگیری از این بیماریها و بسیاری از موارد مربوط به سلامتی کمک کند.
تحریک الکتریکی مغز در مرکز مشاوره و رواشناختی تداوی
امروزه بیش از پیش بر لزوم استفاده از تکنولوژیهای تحریک مغزی در درمان بیماریهای مختلف مغزی و روانپزشکی و پژوهشهای علوم اعصاب تاکید میشود و تحقیقات گستردهای با استفاده از این امکانات صورت گرفته است. در میان سایر انواع روشهای تحریک مغزی، تحریک الکتریکی مغز با دستگاه tDCS از اهمیت خاصی برخوردار است. تحریک الکتریکی از روی جمجمه یا همان tDCS یکی از روشهای جدید تحریک سلولهای مغزی است که بدون درد و غیر تهاجمی انجام میشود. در این روش یک جریان الکتریکی مستقیم بسیار ضعیف به نواحی خاصی از مغز فرستاده میشود و باعث میشود فعالیت سلولهای مغز تعدیل و اصلاح شوند. از tDCS در درمان اختلالاتی مانند افسردگی، میگرن، بازتوانی پس از سکته مغزی، اعتیاد، وزوز گوش، پارکینسون، دردهای مزمن، اختلالات اضطرابی و اسکیزوفرنی استفاده شده است. همچنین آزمایش بر روی افراد سالم نشان داده است که این روش میتواند عملکرد شناختی آنان را بسته به منطق های که تحریک میشود افزایش دهد از قبیل توانایی های گفتاری و ریاضی، گستره توجه (attention span) حافظه و ...
نوروفیدبک
در نوروفیدبک، با استفاده از ثبت امواج الکتریکی مغز و دادن بازخورد به فرد، نوعی خود تنظیمی را به فرد آموزش میدهد. این بازخورد یا فیدبک از طریق صدا یا تصویر به فرد منتقل میشود و از این طریق فرد متوجه تغییرات در فعالیتهای مغزی خود خواهد شد. در روش درمانی نوروفیدبک، حسگرهایی که الکترود نامیده میشوند بر روی پوست سر بیمار قرار میگیرند و از این طریق فعالیتهای مغز را ثبت خواهند کرد، زمانی که مغز اطلاعاتی در مورد فعالیتهای خود داشته باشد توانایی زیادی برای تغییر کردن پیدا میکند و با بالا و پایین رفتن امواج مغز سعی میکند، سطح فعالیتهای خود را تغییر دهد تا به فرم دلخواه خود برسد.
متخصصان دپارتمان درمانهای تکنولوژیک مرکز مشاوره و رواشناختی تداویاز این روش در درمان اختلالات زیر استفاده میکنند:
بیش فعالی، کم توجهی
اضطراب
ناتوانی یادگیری
اختلال خواب
آسیب مغزی
از دیگر بیماریهایی که نوروفیدبک در درمان آنها موثر است میتوان به تعریق دستها، درد مزمن، بیماری صرع، یبوست، میگرن، چاقی، اوتیسم، آسم و …. اشاره کرد.
نوروفیدبک پیش از اینکه به شما کمک کند تا بتوانید امواج مغزی خود را کنترل کنید و بد تنظیمی ها را سامان ببخشید، از طریق الکتروانسفالوگرافی یک نقشه مغزی در اختیار متخصص قرار میدهد. این نقشه مغزی میزان فعالیت امواج مغزی شما در کل مغز را نشان داده و متخصصان مرکز مشاوره و رواشناختی تداوی را قادر میسازد تا نواحی که امواج درست کار نمیکنند را مشخص کرده و در جهت درمان آن شما را یاری کنند. در ضمن بازخورد عصبی از طریق دادههای پژوهشی پیشین این امکان را به متخصص میدهد که امواج مغزی شما را با توجه به گروه سنی و جنسی، با امواج مغزی دیگر افراد مقایسه کند و در واقع بهنجار بودن یا نابهنجاری آن را متوجه شود. بعد از به دست آمدن داده های هنجاری، نقشه مغزی و بدتنظیمی ها، یک متخصص نوروفیدبک میتواند با استفاده از ابزارها، نرم افزارها و سایر وسایل، در یک برنامه مشخص به شما کمک کند تا تنظیم امواج مغزی خود را به دست بگیرید.